Viêm xoang ở trẻ nhỏ luôn tăng mạnh vào thời điểm giao mùa và những tháng lạnh ẩm. Nhiều cha mẹ thường thắc mắc vì sao cùng một môi trường, cùng chế độ chăm sóc nhưng cứ đến mùa lạnh là trẻ lại dễ bùng phát viêm xoang hoặc tái phát liên tục. Thực tế, thời tiết lạnh – kèm độ ẩm cao hoặc thay đổi thất thường – tạo ra hàng loạt điều kiện khiến hệ mũi xoang của trẻ dễ bị tổn thương hơn người lớn.

Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ từng nguyên nhân, cơ chế và những yếu tố nguy cơ khiến viêm xoang gia tăng ở trẻ trong mùa lạnh, đồng thời gợi ý cách chăm sóc để giảm tái phát.

1. Vì sao mùa lạnh khiến trẻ dễ viêm xoang hơn?

1.1. Không khí lạnh làm niêm mạc mũi xoang co lại

Khi nhiệt độ giảm, các mạch máu trong mũi co lại nhằm giữ ấm cho cơ thể. Điều này làm giảm lưu thông dịch, khiến chất nhầy trong xoang trở nên đặc hơn, khó thoát ra ngoài. Ngay khi dịch ứ đọng, vi khuẩn và virus có cơ hội sinh sôi nhanh, dẫn đến viêm xoang.

Ở trẻ nhỏ, cấu trúc xoang còn hẹp và hệ lông chuyển hoạt động chưa hoàn thiện nên dễ tắc nghẽn hơn. Chỉ cần một đợt lạnh đột ngột, khả năng làm sạch tự nhiên của mũi giảm rõ rệt.

1.2. Thời tiết lạnh khiến trẻ dễ mắc virus gây viêm xoang

Các virus đường hô hấp như  RSV , cúm, adenovirus… hoạt động mạnh vào mùa lạnh. Khi trẻ mắc các bệnh hô hấp này, niêm mạc mũi xoang phù nề, sưng đỏ và tiết dịch nhiều hơn – tạo điều kiện hoàn hảo để viêm xoang hình thành.

Đặc biệt, trẻ đi học mẫu giáo hoặc nhà trẻ tiếp xúc với nhiều bạn bè, nguy cơ nhiễm virus càng cao, kéo theo viêm xoang tăng mạnh.

1.3. Độ ẩm cao trong mùa lạnh giúp vi khuẩn phát triển mạnh

Mùa lạnh ở miền Bắc và miền Trung thường kèm độ ẩm cao. Không khí ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi trong môi trường sống, từ quần áo, chăn màn đến phòng ngủ. Khi trẻ hít phải các tác nhân này, triệu chứng mũi tắc, chảy nước mũi, hắt hơi kéo dài – dễ chuyển thành viêm xoang.

1.4. Hệ miễn dịch của trẻ yếu hơn trong thời tiết lạnh

Mùa lạnh khiến trẻ ít vận động, ngủ muộn hơn, ăn uống thất thường hoặc giảm ăn, làm hệ miễn dịch suy giảm. Khi sức đề kháng yếu, trẻ rất dễ bị vi khuẩn tấn công vào mũi xoang, dẫn đến viêm xoang.

Ngoài ra, thiếu vitamin D do ít ra nắng cũng là yếu tố khiến cơ thể trẻ dễ mắc bệnh hơn.

1.5. Dùng điều hòa nóng làm không khí khô – gây kích ứng mũi xoang

Nhiều gia đình bật điều hòa ấm suốt đêm để giữ ấm cho trẻ. Tuy nhiên, không khí khô trong phòng làm niêm mạc mũi xoang mất độ ẩm, khiến trẻ bị khô, đau, khó chịu và dễ bị viêm xoang hơn.

1.6. Trẻ thường thở bằng miệng khi trời lạnh

Khi lạnh, trẻ vô thức che mũi, quàng khăn, hoặc bị nghẹt mũi nên thở bằng miệng. Hơi thở lạnh đi thẳng vào đường thở dưới mà không được làm ấm, khiến niêm mạc họng – mũi – xoang dễ bị kích ứng và viêm.

2. Những yếu tố làm tăng nguy cơ viêm xoang ở trẻ trong mùa lạnh

Ngoài thời tiết, có nhiều yếu tố trong sinh hoạt khiến nguy cơ viêm xoang tăng cao:

2.1. Khói bụi và ô nhiễm không khí

Ô nhiễm tăng mạnh vào mùa đông, đặc biệt tại các thành phố lớn. Các hạt bụi mịn PM2.5 dễ đi sâu vào mũi xoang, gây kích ứng và làm tăng nguy cơ viêm xoang.

2.2. Trẻ hay tiếp xúc với không gian kín

Vào mùa lạnh, trẻ ít ra ngoài, chủ yếu chơi trong nhà, lớp học hoặc khu vui chơi kín. Điều này tạo cơ hội cho virus lây nhanh và dẫn đến viêm xoang.

2.3. Dị ứng thời tiết

Một số trẻ nhạy cảm với thay đổi nhiệt độ đột ngột, dẫn đến sưng niêm mạc và nghẹt mũi kéo dài – là tiền đề cho viêm xoang.

2.4. Trẻ vệ sinh mũi họng chưa đúng cách

Nhiều trẻ không biết xì mũi đúng cách, dùng tay dụi mũi nhiều, thậm chí nuốt dịch mũi. Điều này khiến vi khuẩn dễ lan sâu vào xoang.

3. Dấu hiệu viêm xoang ở trẻ cha mẹ dễ bỏ qua trong mùa lạnh

Viêm xoang ở trẻ biểu hiện không rầm rộ như người lớn, đôi khi chỉ là những triệu chứng nhẹ nhưng kéo dài. Cha mẹ nên chú ý:

• Nghẹt mũi, chảy nước mũi liên tục, dịch đặc, vàng hoặc xanh

• Ho nhiều hơn về đêm

• Hơi thở hôi, ngủ ngáy

• Trẻ hay nhức đầu, mệt, giảm ăn

• Chảy mũi sau khiến trẻ ho dai dẳng

• Trẻ lớn có thể than đau mặt, đau quanh mắt

Nếu những triệu chứng này kéo dài hơn 10 ngày hoặc tái phát 3–4 lần trong mùa lạnh, khả năng cao trẻ đang bị viêm xoang hoặc viêm xoang tái diễn.

4. Viêm xoang tái phát nhiều lần trong mùa lạnh có nguy hiểm không?

Mặc dù viêm xoang thường không đe dọa tính mạng, nhưng nếu trẻ tái phát liên tục có thể gây:

• Giảm chất lượng giấc ngủ

• Ảnh hưởng tăng trưởng và tập trung học tập

• Nguy cơ biến chứng tai giữa, viêm họng, ho kéo dài

• Trở thành viêm xoang mạn tính

Việc hiểu đúng nguyên nhân gia tăng viêm xoang trong mùa lạnh giúp cha mẹ chủ động phòng ngừa và giảm tần suất tái phát cho trẻ.

5. Cách hạn chế viêm xoang cho trẻ trong mùa lạnh

5.1. Giữ ấm đúng cách nhưng tránh làm không khí quá khô

• Giữ ấm cổ, ngực, bàn chân, đặc biệt khi ra ngoài.

• Nếu dùng điều hòa nóng, nên đặt máy tạo ẩm hoặc để một chậu nước trong phòng.

• Giữ nhiệt độ phòng ổn định 26–28°C, tránh bật quá nóng.

5.2. Vệ sinh mũi xoang đều đặn

• Xịt rửa mũi bằng nước muối sinh lý 1–2 lần/ngày.

• Hướng dẫn trẻ xì mũi nhẹ nhàng từng bên, tránh thổi quá mạnh.

• Không tự ý dùng thuốc co mạch kéo dài vì dễ làm khô niêm mạc.

5.3. Tăng cường sức đề kháng cho trẻ

• Bổ sung vitamin D, vitamin C theo hướng dẫn của chuyên gia.

• Cho trẻ vận động nhẹ trong nhà khi thời tiết quá lạnh.

• Duy trì chế độ ngủ đủ giấc, ăn uống đủ chất.

5.4. Giữ môi trường sống sạch – giảm tác nhân gây viêm xoang

• Giặt chăn màn thường xuyên, phơi nắng nếu có thể.

• Hạn chế thú nhồi bông, thảm lông trong phòng ngủ trẻ.

• Dùng máy lọc không khí để lọc bụi mịn và nấm mốc.

• Tránh khói thuốc, mùi hương nến hoặc tinh dầu nồng.

5.5. Cho trẻ rửa tay thường xuyên để giảm lây virus

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây viêm xoang mùa lạnh. Việc rửa tay đúng cách giúp giảm rõ rệt khả năng trẻ mắc bệnh hô hấp.

5.6. Đeo khẩu trang khi ra ngoài trời lạnh hoặc lúc ô nhiễm cao

Khẩu trang vừa giúp giữ ấm mũi, vừa giảm hít phải bụi mịn – yếu tố gây viêm xoang.

6. Khi nào cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra mũi xoang?

Cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra khi:

• Trẻ nghẹt mũi kéo dài > 10 ngày

• Sốt lặp lại nhiều lần trong đợt viêm

• Ho về đêm kéo dài > 2 tuần

• Trẻ đau đầu, đau quanh mắt, hơi thở hôi, mệt mỏi

• Nghi ngờ viêm xoang tái phát nhiều lần trong mùa lạnh

Việc thăm khám đúng thời điểm giúp xử lý nhanh trước khi bệnh chuyển nặng hoặc ảnh hưởng tai giữa, họng và giấc ngủ của trẻ.

7. Làm sao để giảm viêm xoang tái phát mỗi mùa lạnh?

• Giữ lịch vệ sinh mũi xoang đều đặn ngay cả khi trẻ đã hết bệnh

• Duy trì môi trường sống sạch, ít bụi

• Cho trẻ uống đủ nước, tránh để cơ thể mất nước mùa lạnh

• Tăng cường vận động nhẹ, giúp hệ miễn dịch khỏe hơn

• Tập cho trẻ thói quen che miệng khi ho và rửa tay thường xuyên

• Theo dõi mũi xoang mỗi khi thời tiết chuyển mùa để xử lý sớm

Khi trẻ được chăm sóc đúng, tình trạng viêm xoang sẽ giảm dần và ít tái phát hơn trong các mùa lạnh tiếp theo.

Kết luận

Mùa lạnh là thời điểm dễ khiến trẻ bị viêm xoang hơn do nhiều yếu tố: thời tiết lạnh – ẩm, virus hô hấp gia tăng, không khí khô vì dùng điều hòa nóng, cùng với hệ miễn dịch còn yếu. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp cha mẹ chủ động phòng ngừa, giữ ấm đúng cách, cải thiện môi trường sống và vệ sinh mũi xoang cho trẻ hiệu quả. Chăm sóc đúng ngay từ đầu là cách tốt nhất để giảm tái phát viêm xoang trong mỗi đợt lạnh.

____________

HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212

📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678

⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn

#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong