Nhận biết sớm các dấu hiệu viêm mũi dị ứng bạn không nên bỏ qua

Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến nhất hiện nay, xảy ra quanh năm hoặc theo mùa, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sinh hoạt, giấc ngủ và khả năng tập trung của người bệnh. Dù không nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu không nhận biết sớm các dấu hiệu đặc trưng, viêm mũi dị ứng rất dễ bị nhầm với cảm lạnh, viêm xoang hoặc các bệnh đường hô hấp khác. Khi tình trạng kéo dài, người bệnh có nguy cơ gặp phải nhiều rắc rối như nghẹt mũi mạn tính, mệt mỏi, giảm năng suất làm việc và thậm chí là khởi phát viêm xoang.

Bài viết dưới đây giúp bạn nhận diện những dấu hiệu viêm mũi dị ứng thường gặp, hiểu rõ vì sao chúng xuất hiện, cách phân biệt với các bệnh lý tương tự và khi nào cần tìm tới cơ sở y tế để được hỗ trợ chuyên môn. Mục tiêu là giúp bạn tự đánh giá tình trạng dễ dàng hơn, từ đó chủ động phòng tránh và hạn chế tái phát bệnh.

1. Tổng quan ngắn gọn về viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi niêm mạc mũi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng (dị nguyên). Những dị nguyên phổ biến gồm phấn hoa, bụi nhà, mạt bụi, lông chó mèo, nấm mốc, thay đổi thời tiết, khói bụi ô nhiễm hoặc các loại hóa chất trong sinh hoạt.

Cơ thể sẽ giải phóng histamine và nhiều chất trung gian khác, dẫn đến hiện tượng ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi… Đây là nhóm triệu chứng đặc trưng và là cơ sở để nhận diện bệnh sớm.

2. Dấu hiệu viêm mũi dị ứng thường gặp nhất

Phần này tập trung mô tả các triệu chứng phổ biến, biểu hiện đặc trưng và mức độ xuất hiện ở từng giai đoạn.

2.1 Hắt hơi liên tục thành tràng

Đây là dấu hiệu viêm mũi dị ứng điển hình nhất. Người bệnh thường:

• Hắt hơi nhiều vào buổi sáng

• Hắt hơi liên tục 5–10 cái mỗi lần

• Hắt hơi ngay khi tiếp xúc phấn hoa, bụi, mùi lạ, thời tiết trở lạnh

• Hắt hơi đi kèm ngứa mũi, chảy nước mũi

Hắt hơi do viêm mũi dị ứng thường xuất hiện theo chu kỳ, không gây sốt và kéo dài nhiều ngày, trái ngược với cảm lạnh, vốn xuất hiện đột ngột và có xu hướng tự giảm sau 1–2 ngày.

2.2 Ngứa mũi, ngứa mắt, ngứa họng

Ngứa xuất hiện do phản ứng histamine làm kích thích niêm mạc.

Người bệnh mô tả cảm giác:

• Ngứa sâu bên trong mũi, muốn đưa tay vào ngoáy liên tục

• Ngứa lan lên mắt gây đỏ và chảy nước mắt

• Ngứa họng và buồn ho nhẹ

Đây là nhóm triệu chứng xuất hiện khá sớm trong đợt viêm mũi dị ứng và dễ nhận biết ngay cả khi bệnh mới khởi phát.

2.3 Chảy nước mũi trong, loãng

Viêm mũi dị ứng không tạo ra dịch mũi đục như viêm xoang hay viêm mũi do nhiễm khuẩn. Dịch mũi thường:

Nước mũi trong và loãng

• Trong suốt

• Loãng như nước

• Chảy liên tục và khó kiểm soát

• Tăng nhiều khi hít phải dị nguyên

Nếu dịch mũi chuyển sang màu vàng, xanh kèm mùi khó chịu, đó là dấu hiệu nghi ngờ bội nhiễm và cần kiểm tra y tế.

2.4 Nghẹt mũi xen kẽ hoặc kéo dài

Nghẹt mũi là hậu quả của hiện tượng phù nề niêm mạc do dị ứng. Người bệnh thường:

• Nghẹt một bên hoặc hai bên

• Nghẹt nhiều hơn khi nằm

• Nghẹt tăng khi thời tiết ẩm lạnh

• Nghẹt kéo dài cả tuần

Nghẹt mũi do viêm mũi dị ứng khiến giấc ngủ kém chất lượng, khó thở về đêm và cảm giác mệt mỏi cả ngày.

2.5 Giảm khứu giác

Ở giai đoạn nặng, viêm mũi dị ứng làm:

• Khó ngửi mùi thức ăn

• Mất khả năng nhận diện mùi hương

• Cảm giác ăn uống kém ngon miệng

Điều này xảy ra khi niêm mạc mũi sưng nề khiến luồng khí không tiếp cận được vùng khứu giác.

2.6 Ho khan hoặc ngứa họng

Dịch mũi chảy xuống họng có thể gây:

• Ho khan về đêm

• Cảm giác vướng họng

• Buồn ho liên tục nhưng không có đờm

Triệu chứng này thường khiến người bệnh nhầm với viêm họng hoặc cảm lạnh.

2.7 Cảm giác nặng mặt, đau nhẹ vùng xoang

Nếu tình trạng phù nề kéo dài, người bệnh có thể xuất hiện:

• Đau âm ỉ vùng xoang 2 bên má

• Cảm giác nặng trán, đau đầu nhẹ

• Mệt mỏi và giảm tập trung

Đây là dấu hiệu cảnh báo viêm mũi dị ứng kéo dài có nguy cơ phát triển thành viêm xoang.

3. Dấu hiệu viêm mũi dị ứng theo từng mức độ

3.1 Giai đoạn nhẹ

• Hắt hơi

• Ngứa mũi

• Chảy nước mũi trong

• Triệu chứng xuất hiện thoáng qua theo thời điểm

Ở giai đoạn này, nếu tránh được dị nguyên, bệnh sẽ cải thiện nhanh.

3.2 Giai đoạn trung bình

• Nghẹt mũi thường xuyên

• Ngứa mắt, đỏ mắt

• Giảm khứu giác

• Triệu chứng kéo dài nhiều ngày và ảnh hưởng công việc

3.3 Giai đoạn nặng

• Nghẹt mũi hoàn toàn, thở bằng miệng

• Rối loạn giấc ngủ

• Mệt mỏi, giảm khả năng tập trung

• Đau nặng vùng xoang hoặc có dấu hiệu bội nhiễm

Đây là thời điểm người bệnh cần thăm khám để được đánh giá chính xác và hỗ trợ kịp thời.

4.  Cách phân biệt viêm mũi dị ứng với bệnh cảm lạnh hoặc viêm xoang

Nhiều người nhầm lẫn viêm mũi dị ứng với cảm lạnh hoặc viêm xoang mạn tính. Dưới đây là những điểm khác biệt cơ bản: