Nhiều phụ huynh chia sẻ với bác sĩ rằng họ không hiểu vì sao con lại bị viêm tai giữa. Trước đó trẻ chỉ có cảm nhẹ hoặc viêm họng húng hắng. Vậy hãy cùng bác sĩ tìm hiểu xem vì sao từ cảm lạnh, viêm họng có thể dẫn đến viêm tai giữa. Bài viết cũng sẽ phân tích quá trình diễn tiến của bệnh để cha mẹ hiểu rõ hơn.
Quá Trình Dẫn Đến Viêm Tai Giữa: Từng Bước Chi Tiết
Viêm tai giữa là một trong những bệnh lý thường gặp nhất ở trẻ nhỏ. Trẻ dễ mắc bệnh nhất trong giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi. Lý do là hệ miễn dịch ở độ tuổi này vẫn chưa phát triển hoàn thiện, nên cơ thể dễ bị viêm nhiễm. Đây là tình trạng nhiễm trùng trong khoang tai giữa, gây đau nhức và khó chịu. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể ảnh hưởng đến thính lực của trẻ.
Thông thường, viêm tai giữa xuất hiện sau một đợt nhiễm trùng đường hô hấp trên. Các bệnh như cảm lạnh, viêm họng hay viêm amidan là nguyên nhân thường thấy. Vi khuẩn hoặc virus từ mũi họng lan theo ống vòi nhĩ lên tai giữa. Sự xâm nhập này khiến dịch bị ứ đọng và gây viêm. Vì vậy, nhiều phụ huynh thường thắc mắc rằng con chỉ bị sổ mũi hay viêm họng nhẹ nhưng lại nhanh chóng chuyển thành viêm tai giữa.
Để hiểu rõ cơ chế hình thành bệnh và nhận biết sớm các biểu hiện nguy hiểm, chúng ta hãy cùng phân tích từng giai đoạn. Mỗi giai đoạn có những đặc điểm riêng, nếu cha mẹ nắm được sẽ dễ theo dõi và kịp thời đưa trẻ đi khám.
1. Nhiễm Trùng Đường Hô Hấp Trên (Mũi, Họng)
Giai đoạn đầu tiên chính là nhiễm trùng đường hô hấp trên. Đây là nền tảng tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus tấn công và lan rộng. Quá trình này khởi phát chuỗi phản ứng viêm ở tai giữa. Nguyên nhân thường gặp nhất xuất phát từ virus, chiếm phần lớn các trường hợp.
Các loại virus gây cảm lạnh hoặc cúm có thể tấn công niêm mạc mũi và họng. Chúng làm niêm mạc bị viêm nhiễm, sưng đỏ và khó chịu. Ngoài virus, một số vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae hoặc Haemophilus influenzae cũng có thể gây nhiễm trùng đường hô hấp trên. Khi trẻ bị cảm lạnh hoặc viêm mũi họng, vi khuẩn và virus phát triển mạnh ở vùng này. Đây chính là điều kiện thuận lợi để quá trình viêm tai giữa bắt đầu.
2. Phù Nề Niêm Mạc Đường Hô Hấp
Nhiễm trùng khiến niêm mạc đường hô hấp ở mũi, vòm họng và vòi nhĩ bị phù nề. Niêm mạc sưng viêm, đỏ rát và gây đau. Các tác nhân gây bệnh kích thích hệ miễn dịch, từ đó hình thành phản ứng viêm mạnh mẽ. Ngoài ra, niêm mạc còn tăng tiết dịch nhầy để tự bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên, dịch nhầy có thể đặc và dính, gây tắc nghẽn và khó chịu cho trẻ.
3. Tắc Nghẽn Vòi Nhĩ (Vòi Eustachian)
Vòi nhĩ là ống nối giữa tai giữa và vòm mũi họng. Bộ phận này có vai trò cân bằng áp suất và thoát dịch từ tai giữa. Khi chúng ta nuốt hoặc ngáp, vòi nhĩ mở ra để cân bằng áp suất trong tai với môi trường bên ngoài. Nó cũng giúp dẫn lưu dịch từ tai giữa xuống họng, ngăn ngừa tình trạng ứ dịch.
Khi trẻ bị viêm, niêm mạc sưng nề khiến vòi nhĩ bị tắc nghẽn. Dịch và vi khuẩn từ mũi họng không thoát ra ngoài được. Hậu quả là dịch bắt đầu tích tụ trong tai giữa. Tình trạng tắc nghẽn và ứ dịch kéo dài sẽ gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng.
4. Vi Khuẩn Hoặc Virus Di Chuyển Lên Tai Giữa
Khi vòi nhĩ bị tắc, vi khuẩn hoặc virus từ mũi họng dễ dàng xâm nhập lên tai giữa. Đây là giai đoạn quan trọng, trực tiếp dẫn đến viêm nhiễm. Các vi sinh vật đi ngược từ đường hô hấp trên vào khoang tai. Dịch mủ bắt đầu tích tụ trong tai giữa, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển mạnh.
5. Hình Thành Viêm Tai Giữa
Tai giữa bị ứ dịch, áp lực tăng cao và gây đau nhức. Trẻ có thể xuất hiện triệu chứng ù tai, sốt, thậm chí giảm thính lực tạm thời. Đây là giai đoạn bệnh đã rõ rệt, khiến trẻ khó chịu và quấy khóc nhiều hơn.
Triệu chứng thường gặp gồm đau tai, ù tai, sốt và suy giảm thính lực. Trẻ nhỏ có thể bỏ bú, khó ngủ hoặc liên tục kéo tai. Dưới nội soi, viêm tai giữa thường tiến triển thành dịch mủ. Dấu hiệu gồm màng nhĩ đỏ, phồng, ứ dịch hoặc vỡ mủ.
Bệnh thường trải qua ba giai đoạn. Đầu tiên là viêm tai giữa sung huyết với màng nhĩ đỏ và mạch máu nổi rõ. Tiếp theo là viêm tai giữa ứ dịch khi màng nhĩ phồng do dịch tích tụ. Cuối cùng là viêm tai giữa có mủ, màng nhĩ có thể bị vỡ.
Phòng ngừa Viêm Tai Giữa Cho Trẻ Hiệu Quả
Chỉ khi hiểu rõ nguyên nhân và tiến trình bệnh, cha mẹ mới phòng tránh viêm tai giữa hiệu quả. Một số biện pháp hữu ích có thể áp dụng như sau.
Giữ vệ sinh mũi họng sạch sẽ bằng cách rửa nước muối sinh lý thường xuyên. Hạn chế để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá vì khói thuốc làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ các bệnh như cúm, phế cầu khuẩn. Cho trẻ bú mẹ càng lâu càng tốt vì sữa mẹ cung cấp kháng thể tự nhiên. Hạn chế cho trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch bệnh để tránh lây nhiễm. Khi trẻ có dấu hiệu cảm lạnh hoặc viêm họng, cần đưa đi khám sớm để điều trị kịp thời, ngăn biến chứng.
Kết luận
Viêm tai giữa là bệnh lý phổ biến ở trẻ em, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Cha mẹ cần nắm rõ cơ chế hình thành bệnh và các giai đoạn tiến triển. Vệ sinh mũi họng sạch sẽ, tránh khói thuốc, tiêm phòng đầy đủ và điều trị sớm các bệnh hô hấp là những biện pháp quan trọng. Thực hiện tốt các cách này sẽ giúp trẻ hạn chế tối đa nguy cơ mắc viêm tai giữa và những biến chứng nguy hiểm.
____________
HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212
📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678
⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn
#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong