Subtotal $0.00
Viêm tiểu phế quản là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ nhỏ phải nhập viện, đặc biệt vào mùa lạnh. Dù phần lớn trường hợp có thể tự hồi phục sau vài ngày, nhưng nếu bệnh diễn tiến nặng mà không được nhận biết sớm, trẻ có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng do suy hô hấp cấp hoặc biến chứng phổi. Nhiều phụ huynh vì chủ quan nghĩ rằng trẻ chỉ “ho, khò khè thông thường” mà bỏ lỡ thời điểm vàng điều trị.
Bài viết dưới đây sẽ giúp cha mẹ nhận biết 5 biểu hiện cảnh báo viêm tiểu phế quản nặng, hiểu rõ khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay để được bác sĩ can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc.
1. Trẻ thở nhanh, rút lõm ngực – dấu hiệu sớm của suy hô hấp
Ở giai đoạn viêm tiểu phế quản nặng, đường thở của trẻ bị viêm phù nề và tiết nhiều dịch nhầy khiến không khí khó lưu thông. Khi đó, phổi phải hoạt động nhiều hơn để cung cấp đủ oxy.
Cha mẹ có thể quan sát thấy:
-
Trẻ thở nhanh hơn bình thường, thở gấp gáp, cánh mũi phập phồng.
-
Ngực rút lõm mạnh ở vùng dưới xương sườn, xương ức hoặc trên xương đòn mỗi khi hít vào.
-
Trẻ có thể rên, phát tiếng “khò khè” rõ rệt hoặc có tiếng “rít” khi thở.
Đây là dấu hiệu cảnh báo viêm tiểu phế quản nặng, cho thấy trẻ đang phải gắng sức để hô hấp. Nếu không được hỗ trợ oxy hoặc làm thông đường thở sớm, tình trạng thiếu oxy có thể tiến triển nhanh, dẫn đến tím tái, mệt lả, thậm chí ngừng thở.
👉 Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi thấy trẻ thở nhanh bất thường hoặc có dấu hiệu rút lõm ngực.
2. Trẻ bú, ăn kém hoặc bỏ bú hoàn toàn
Một trong những biểu hiện dễ bị bỏ qua của viêm tiểu phế quản nặng là trẻ không còn bú hoặc ăn được.
Khi đường hô hấp bị tắc nghẽn, trẻ phải tập trung toàn bộ sức để thở nên không đủ sức bú. Mỗi lần bú hay ăn, trẻ dễ bị sặc, ho, nôn ói. Điều này khiến trẻ nhanh chóng bị mất nước, kiệt sức và tụt đường huyết, đặc biệt ở trẻ sơ sinh.
Nếu cha mẹ nhận thấy:
-
Mỗi lần ăn/bú trẻ dễ mệt, thở nhanh hoặc tím quanh môi.
-
Trẻ tiểu ít, da khô, môi khô, mắt trũng.
Đây là dấu hiệu của viêm tiểu phế quản đang tiến triển nặng, cơ thể trẻ không đủ năng lượng và nước để chống chọi bệnh. Việc trì hoãn điều trị trong giai đoạn này rất nguy hiểm vì trẻ có thể nhanh chóng rơi vào tình trạng mất nước và suy hô hấp cấp.
3. Trẻ tím tái môi, đầu chi lạnh – dấu hiệu nguy hiểm báo hiệu thiếu oxy máu
Một khi viêm tiểu phế quản gây phù nề và bít tắc nhiều phế nang, oxy không thể đi vào máu đầy đủ. Hậu quả là trẻ bị thiếu oxy toàn thân – tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến ngưng thở hoặc tổn thương não.
Cha mẹ cần đặc biệt chú ý:
-
Môi, đầu ngón tay, ngón chân của trẻ tím tái rõ rệt.
-
Da trẻ trở nên tái nhợt, đầu chi lạnh.
-
Trẻ mệt lả, mắt lờ đờ, phản ứng chậm hoặc ngủ li bì.
-
Thở khò khè nặng, có thể xen kẽ những khoảng ngưng thở ngắn.
Đây là tình trạng cấp cứu y khoa – không được tự xử lý tại nhà. Trẻ cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức để được hỗ trợ thở oxy, hút dịch phế quản và điều chỉnh hô hấp kịp thời.
4. Ho dữ dội, khò khè kéo dài kèm sốt cao liên tục
Ho và khò khè là biểu hiện quen thuộc của viêm tiểu phế quản, nhưng nếu mức độ ho ngày càng nặng, tiếng khò khè rõ và trẻ không thể ngủ được, cha mẹ cần cảnh giác.
Đặc biệt trong những tháng lạnh và ẩm, bệnh thường trở nên nặng hơn. Khi bệnh nặng, trẻ ho rũ rượi, mặt đỏ hoặc tím. Đôi khi trẻ còn nôn sau cơn ho. Tiếng khò khè nghe rõ bằng tai thường, nhất là ban đêm. Trẻ có thể sốt cao liên tục trên 38,5°C.
Thuốc hạ sốt thông thường không giúp giảm sốt. Các dấu hiệu này cho thấy viêm đã lan rộng. Trẻ có thể bị bội nhiễm vi khuẩn hoặc viêm phổi. Nếu không điều trị kháng sinh đúng chỉ định, trẻ dễ suy hô hấp cấp. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong những ngày đầu bệnh.
👉 Khi trẻ ho khò khè nặng và sốt cao, cha mẹ không nên tự cho uống thuốc. Tránh dùng thuốc giảm ho hoặc giãn phế quản tại nhà. Hãy để bác sĩ khám trực tiếp và chỉ định thuốc phù hợp.
5. Trẻ li bì, mệt mỏi, phản ứng chậm – dấu hiệu cảnh báo bệnh đang trở nặng
Trong viêm tiểu phế quản nặng, do cơ thể thiếu oxy và mất nước, trẻ thường mệt mỏi, ít cử động, kém linh hoạt hơn bình thường.
Cha mẹ nên quan sát kỹ những thay đổi nhỏ trong hành vi của trẻ:
-
Trẻ ít khóc hoặc khóc yếu.
-
Không còn chơi đùa hay phản ứng khi được gọi tên.
-
Mắt lờ đờ, buồn ngủ nhiều, ngủ li bì nhưng không sâu giấc.
-
Một số trẻ có thể co giật nhẹ do thiếu oxy hoặc sốt cao kéo dài.
Nếu trẻ có những dấu hiệu này, bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng cần được nhập viện theo dõi. Việc can thiệp sớm bằng khí dung, hỗ trợ thở oxy, hoặc hút dịch phế quản giúp trẻ hồi phục nhanh hơn và tránh biến chứng phổi mạn tính sau này.
Vì sao viêm tiểu phế quản dễ nặng nhanh ở trẻ nhỏ?
Trẻ dưới 2 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh, có cấu trúc đường thở nhỏ hẹp, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Khi bị viêm tiểu phế quản, lớp niêm mạc sưng phù chỉ cần tăng thêm vài milimet cũng đủ khiến đường thở gần như bị bít kín.
Ngoài ra, trẻ chưa biết ho khạc đờm hiệu quả, dịch tiết ứ đọng nhiều làm giảm trao đổi khí. Điều này lý giải vì sao các triệu chứng của viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ thường diễn tiến nhanh, chỉ trong vài giờ có thể từ nhẹ sang nặng.
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh nặng gồm:
-
Trẻ sinh non, nhẹ cân, có bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh phổi mạn tính.
-
Trẻ đang bị cảm lạnh hoặc nhiễm virus khác cùng lúc.
-
Môi trường sống ẩm thấp, nhiều khói bụi, thuốc lá.
-
Cha mẹ tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc xịt co mạch, kháng sinh hoặc thuốc giãn phế quản không đúng cách.
Cha mẹ cần làm gì khi nghi ngờ trẻ bị viêm tiểu phế quản nặng?
-
Quan sát kỹ nhịp thở của trẻ: Nếu thấy trẻ thở nhanh, rút lõm ngực, hoặc tím tái môi, cần đi cấp cứu ngay.
-
Giữ đường thở thông thoáng: Hút mũi nhẹ bằng dụng cụ phù hợp, giữ trẻ nằm nghiêng để dễ thở.
-
Không ép trẻ ăn: Nếu trẻ mệt, nên cho uống nước hoặc sữa loãng chia nhiều lần để tránh mất nước.
-
Không tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc giãn phế quản: Việc dùng sai thuốc có thể làm bệnh nặng hơn hoặc che lấp triệu chứng.
-
Đưa trẻ đến bác sĩ sớm: Việc thăm khám giúp xác định mức độ bệnh, bác sĩ có thể chỉ định khí dung, thở oxy hoặc truyền dịch khi cần.
Phòng ngừa viêm tiểu phế quản nặng cho trẻ
Mặc dù không thể tránh hoàn toàn viêm tiểu phế quản, nhưng cha mẹ có thể giảm đáng kể nguy cơ bệnh nặng bằng những biện pháp đơn giản:
-
Giữ ấm cho trẻ trong mùa lạnh, đặc biệt là vùng cổ, ngực và bàn chân.
-
Rửa tay thường xuyên, hạn chế để trẻ tiếp xúc với người đang ho, cảm lạnh.
-
Giữ môi trường sống sạch sẽ, tránh khói thuốc lá, bụi bẩn, nấm mốc.
-
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tăng sức đề kháng với rau củ, trái cây, vitamin C.
-
Tiêm phòng đầy đủ, nhất là vaccine cúm và RSV (nếu có).
-
Theo dõi sát các dấu hiệu hô hấp, đặc biệt trong mùa đông – xuân, khi dịch viêm tiểu phế quản bùng phát mạnh.
Kết luận
Viêm tiểu phế quản rất phổ biến ở trẻ nhỏ. Bệnh có thể nguy hiểm nếu cha mẹ không nhận biết sớm dấu hiệu. Năm biểu hiện cảnh báo gồm thở nhanh và rút lõm ngực. Trẻ bú kém hoặc bỏ bú cũng là dấu hiệu đáng chú ý. Nếu trẻ tím tái, ho, khò khè kéo dài cần đi khám ngay. Trẻ li bì, mệt mỏi là biểu hiện nặng cần đặc biệt lưu ý.
Cha mẹ nên chủ động quan sát và chăm sóc trẻ đúng cách. Hãy đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa hô hấp khi có dấu hiệu bất thường. Can thiệp sớm giúp trẻ hồi phục nhanh hơn. Điều này cũng giúp ngăn biến chứng nguy hiểm cho phổi. Hệ hô hấp của trẻ sẽ được bảo vệ tốt hơn.
____________
HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212
📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678
⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn
#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong
