Mối Liên Hệ Giữa Viêm Xoang và Viêm Mũi Dị Ứng – 1 Vài Lời Khuyên Từ Chuyên Gia

Viêm mũi dị ứng có thể có mối liên hệ trực tiếp với viêm xoang và thậm chí có thể gây ra viêm xoang nếu không được điều trị kịp thời. Viêm mũi dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với dị nguyên. Ngược lại, Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc xoang, có nhiều nguyên nhân, bao gồm cả dị ứng.

I. Mối liên hệ giữa viêm mũi dị ứng và viêm xoang

1️⃣ Viêm mũi dị ứng – yếu tố nguy cơ hàng đầu gây viêm xoang

Viêm mũi dị ứng gây khó chịu với triệu chứng hắt hơi và nghẹt mũi. Bệnh cũng là tác nhân quan trọng dẫn đến viêm xoang cấp. Nếu không kiểm soát tốt, tình trạng này có thể tiến triển thành viêm xoang mãn tính.

🔹 Cơ chế bệnh sinh

• Tiếp xúc với dị nguyên: Khi người bệnh hít phải phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, nấm mốc hoặc hóa chất trong không khí, hệ miễn dịch nhận diện chúng là “tác nhân gây hại” dù thực chất vô hại.

• Phản ứng miễn dịch quá mức: Hệ miễn dịch lập tức kích hoạt tế bào mast và basophil, giải phóng histamin, leukotrien, prostaglandin cùng các cytokine gây viêm.

• Tác động lên niêm mạc mũi: Các chất trung gian này làm giãn mạch, tăng tính thấm thành mạch, gây phù nề niêm mạc, kích thích tuyến tiết dịch hoạt động mạnh, khiến mũi chảy nhiều dịch loãng nhằm “đẩy” dị nguyên ra ngoài

🔹 Hậu quả đối với hệ xoang

• Tắc nghẽn lỗ thông xoang: Niêm mạc phù nề khiến các lỗ thông xoang bị thu hẹp hoặc bít tắc hoàn toàn, làm gián đoạn quá trình dẫn lưu dịch từ xoang ra hốc mũi.

• Ứ đọng dịch nhầy: Khi đường thoát dịch bị chặn, chất nhầy tích tụ lâu ngày, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển, khởi phát viêm xoang cấp.

• Suy giảm chức năng lông chuyển: Phản ứng viêm và histamin làm tê liệt hệ thống lông chuyển – cơ chế tự làm sạch tự nhiên của xoang. Khi lông chuyển hoạt động kém, dịch nhầy khó được đưa ra ngoài, nguy cơ viêm xoang tăng cao.

• Tiến triển thành viêm xoang mãn tính: Nếu tình trạng dị ứng và tắc nghẽn kéo dài, niêm mạc xoang dày lên, hình thành polyp mũi, làm biến dạng cấu trúc xoang và dẫn tới viêm xoang mãn tính – khó điều trị và dễ tái phát.

2️⃣ Triệu chứng dễ nhầm lẫn giữa viêm mũi dị ứng và viêm xoang

Viêm mũi dị ứng và viêm xoang thường có triệu chứng khá giống nhau. Điều này đặc biệt rõ ở giai đoạn sớm. Người bệnh dễ nhầm lẫn, tự điều trị sai cách. Họ cũng có thể bỏ lỡ thời điểm điều trị hiệu quả nhất.

Viêm xoang mũi dị ứng là tình trạng niêm mạc mũi bị kích thích và viêm do dị nguyên từ môi trường. Các tác nhân thường gặp gồm phấn hoa, lông động vật, hóa chất, khói bụi và mạt nhà. Tình trạng này không phải do virus, vi khuẩn hay nấm gây ra. Viêm xoang mũi dị ứng, còn gọi là viêm mũi xoang dị ứng, thường phát sinh từ viêm mũi dị ứng kéo dài.

 Niễm mạc mũi  và xoang mặt có sự liên kết chặt chẽ. Nếu viêm mũi dị ứng không được điều trị kịp thời, niêm mạc xoang có thể bị phù nề. Tình trạng này gây tắc nghẽn lỗ thông xoang.

Hệ quả là dịch trong mũi xoang sẽ bị ứ đọng, dẫn đến nhiễm trùng và viêm xoang.

• Biểu hiện:

  • Các triệu chứng điển hình của viêm mũi dị ứng: hắt hơi liên tục, ngứa mũi, chảy dịch mũi trong.

  • Đồng thời xuất hiện triệu chứng của viêm xoang: đau nhức vùng mặt, trán, quanh mắt, đau đầu âm ỉ, chảy dịch mũi đặc màu vàng/xanh do bội nhiễm.

Ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mắt, nước mũi là các triệu chứng của viêm mũi xoang dị ứng

🔹 Triệu chứng của viêm xoang

• Nghẹt mũi kéo dài: Nghẹt liên tục, thường nặng hơn về đêm, có thể gây khó ngủ và giảm khả năng hít thở.

• Dịch mũi đặc, màu vàng hoặc xanh: Thường kèm mùi hôi khó chịu, biểu hiện rõ rệt của nhiễm khuẩn xoang.

• Đau nhức vùng mặt: Đau hoặc cảm giác nặng vùng trán, quanh mắt, hai bên má; tăng khi cúi đầu hoặc vận động mạnh.

• Đau đầu: Đau âm ỉ hoặc lan ra cả vùng thái dương, ảnh hưởng sinh hoạt.

• Sốt: Thường gặp trong viêm xoang cấp tính do nhiễm trùng.

• Hơi thở hôi: Do dịch mủ ứ đọng lâu trong xoang và chảy xuống họng.

• Giảm hoặc mất khứu giác: Người bệnh khó ngửi hoặc mất hẳn cảm nhận mùi.

3️⃣Lời khuyên từ chuyên gia

Người bị viêm mũi dị ứng cần chủ động điều trị sớm. Việc này giúp tránh biến chứng viêm xoang, đặc biệt là viêm xoang mãn tính khó điều trị. Phát hiện sớm và quản lý đúng cách sẽ giảm triệu chứng khó chịu như nghẹt mũi, hắt hơi và chảy nước mũi. Đồng thời, điều này cũng bảo vệ hệ hô hấp lâu dài.

🔹Thực hiện xét nghiệm dị ứng để xác định nguyên nhân

• Bệnh nhân nên đến cơ sở y tế chuyên khoa Tai Mũi Họng để được bác sĩ chỉ định xét nghiệm dị ứng như:

  • Test lẩy da (Skin prick test) – phát hiện nhanh các dị nguyên thường gặp (phấn hoa, bụi mịn, lông thú…).

  • Định lượng IgE huyết thanh – đánh giá mức độ phản ứng dị ứng của cơ thể.

• Kết quả xét nghiệm giúp xác định chính xác tác nhân gây dị ứng. Nhờ đó, bác sĩ có thể xây dựng kế hoạch điều trị và phòng tránh phù hợp.

🔹Vệ sinh mũi và điều trị bằng thuốc đúng cách

• Rửa mũi xoang: Sử dụng dung dịch muối sinh lý đẳng trương hoặc ưu trương để làm sạch dịch nhầy, loại bỏ dị nguyên và giảm phù nề niêm mạc. Đây là bước quan trọng giúp duy trì sự thông thoáng của xoang và hỗ trợ điều trị.

• Thuốc điều trị:

  • Thuốc kháng histamin: Giúp giảm hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi do phản ứng dị ứng.

  • Thuốc corticosteroid xịt mũi: Kiểm soát viêm tại chỗ, làm giảm sưng nề, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ thông xoang.

• Cần dùng thuốc theo đúng chỉ định bác sĩ để hiệu quả và tránh tác dụng phụ

🔹 Tránh tự ý dùng kháng sinh

• Kháng sinh chỉ hiệu quả với viêm xoang do nhiễm khuẩn.

• Trong giai đoạn viêm mũi dị ứng chưa có dấu hiệu nhiễm trùng xoang, việc tự ý dùng kháng sinh không mang lại lợi ích. Hơn nữa, việc này còn tăng nguy cơ kháng thuốc. Nó cũng có thể gây tác dụng phụ trên gan và thận.

🔹Chủ động phòng ngừa và tái khám định kỳ

• Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Đeo khẩu trang khi ra ngoài, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, dùng máy lọc không khí nếu cần thiết.

• Tăng cường miễn dịch: Ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc để nâng cao sức đề kháng.

• Tái khám định kỳ: Người bị viêm mũi dị ứng nên kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ Tai Mũi Họng để theo dõi diễn biến bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng viêm xoang.

____________

HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212

📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678

⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn

#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong