Cúm A không chỉ gây sốt, ho hay mệt mỏi như thông thường. Ở một số nhóm trẻ, cúm A có thể tiến triển nhanh và dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, co giật do sốt, viêm tai giữa hoặc thậm chí phải nhập viện điều trị tích cực. Điều khiến cúm A trở nên đáng lo ngại là khả năng virus lan nhanh, cộng với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện của trẻ, đặc biệt là những bé thuộc nhóm nguy cơ cao.

Vì vậy, cha mẹ cần biết chính xác những nhóm trẻ nào dễ bị biến chứng nặng khi mắc cúm A, dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám sớm và cách chăm sóc – theo dõi tại nhà an toàn nhất.

1. Vì sao một số nhóm trẻ dễ bị biến chứng nặng khi mắc cúm A?

Mặc dù cúm A gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng có sự khác biệt lớn về khả năng chống lại virus và mức độ phục hồi. Một số trẻ có hệ miễn dịch yếu bẩm sinh, số khác có bệnh nền khiến đường hô hấp dễ bị tổn thương hơn. Ngoài ra, yếu tố dinh dưỡng, tiền sử sinh non, cân nặng thấp cũng làm trẻ khó vượt qua một đợt nhiễm cúm A nặng.

Virus cúm A có khả năng tấn công mạnh vào lớp niêm mạc đường hô hấp. Ở trẻ yếu, quá trình viêm lan rất nhanh, dẫn đến phù nề, tắc nghẽn, suy giảm trao đổi khí. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều trường hợp chỉ sốt nhẹ lúc đầu nhưng vài giờ sau đã thở nhanh, khó thở, hoặc xuất hiện biến chứng viêm phổi.

Do đó, việc nhận diện nhóm trẻ nguy cơ không chỉ giúp cha mẹ theo dõi sát, mà còn có thể cứu trẻ khỏi tình huống nguy hiểm.

2. Các nhóm trẻ dễ biến chứng nặng khi mắc cúm A

Dưới đây là những nhóm trẻ được khuyến cáo cần được theo dõi chặt chẽ hơn khi mắc cúm A vì nguy cơ biến chứng cao gấp nhiều lần so với trẻ khỏe mạnh.

2.1. Nhóm dễ mắc cúm A:Trẻ dưới 5 tuổi – đặc biệt là dưới 24 tháng 

Trẻ càng nhỏ, hệ miễn dịch càng non nớt, khả năng chống virus càng kém. Đặc biệt:

• Trẻ <24 tháng có đường thở nhỏ, dễ tắc nghẽn khi bị viêm

• Niêm mạc mũi – họng mỏng, nhanh sưng nề

• Khả năng điều hòa thân nhiệt chưa hoàn thiện, dễ sốt cao, co giật

• Trẻ nhỏ cũng chưa biết xì mũi, khạc đờm, làm virus và dịch tiết tích tụ nhiều

Ở nhóm tuổi này, cúm A rất dễ chuyển sang viêm tiểu phế quản, viêm phổi, khiến trẻ thở nhanh, rút lõm ngực, bú – ăn kém và mất nước.

Cha mẹ cần đặc biệt cảnh giác khi trẻ dưới 2 tuổi mắc cúm A, ngay cả khi triệu chứng ban đầu không quá nặng.

2.2. Trẻ có bệnh nền hô hấp: hen, viêm phế quản mạn, dị ứng hô hấp

Những trẻ này vốn đã có đường thở nhạy cảm. Khi nhiễm cúm A:

• Virus làm tình trạng viêm tăng mạnh

• Đường thở dễ co thắt

• Bé thở rít, khò khè, khó thở

• Nguy cơ chuyển nặng rất nhanh trong 24–48 giờ đầu

Nhiều trẻ có hen phế quản khi mắc cúm A sẽ dễ lên cơn hen cấp, phải nhập viện theo dõi.

2.3. Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh

Trẻ bị bệnh tim thường có:

• Tuần hoàn kém

• Khả năng cung cấp oxy cho cơ thể thấp

• Dễ suy hô hấp khi bị viêm phổi do cúm A

Một cơn sốt kéo dài cũng có thể làm tim của trẻ hoạt động quá tải, gây nguy hiểm. Vì vậy, bất kỳ dấu hiệu bất thường như thở nhanh, tím môi, bú kém đều cần được đưa đi khám ngay.

2.4. Trẻ suy dinh dưỡng hoặc có cân nặng thấp

Suy dinh dưỡng làm hệ miễn dịch của trẻ yếu đi rõ rệt. Khi mắc cúm A:

• Trẻ khó tự chống lại virus

• Phục hồi chậm

• Nguy cơ viêm phổi, viêm tai giữa hoặc nhiễm trùng thứ phát cao hơn

• Dễ mất nước khi sốt – nôn – ăn uống kém

Cha mẹ có con nhẹ cân, biếng ăn, hay ốm lặt vặt nên theo dõi sát hơn trong mùa cúm.

2.5. Trẻ có bệnh mãn tính: thận, gan, nội tiết, thần kinh

Những bệnh lý này khiến cơ thể trẻ vốn đã yếu, dễ rơi vào tình trạng mất cân bằng khi bị sốt, nôn hoặc khó thở do cúm A.

Ví dụ:

• Trẻ bệnh thận dễ rối loạn điện giải khi mất nước

• Trẻ bệnh gan hồi phục kém, dễ kéo dài sốt

• Trẻ có rối loạn thần kinh dễ co giật khi sốt cao

Đây là nhóm trẻ tuyệt đối không được chủ quan.

2.6. Trẻ sinh non

Trẻ sinh non thường có:

• Phổi chưa phát triển đầy đủ

• Hệ miễn dịch kém

• Sức khỏe tổng thể yếu hơn trẻ đủ tháng

Khi mắc cúm A, nhóm này có khả năng cao bị suy hô hấp, viêm phổi nặng hoặc phải thở oxy hỗ trợ.

2.7. Trẻ bị béo phì

Ít cha mẹ biết rằng béo phì cũng là một yếu tố nguy cơ.

Lý do:

• Mỡ quanh ngực – bụng cản trở hoạt động hô hấp

• Khi viêm nhiễm, cơ thể phản ứng quá mức, gây tăng nguy cơ viêm phổi

• Trẻ béo phì thường có sức bền kém và dễ mệt

Nhiều nghiên cứu ghi nhận trẻ thừa cân mắc cúm A có tỷ lệ nhập viện cao hơn.

2.8. Trẻ có hệ miễn dịch suy giảm

Bao gồm:

• Trẻ đang dùng thuốc ức chế miễn dịch

• Trẻ đang điều trị ung thư

• Trẻ sau ghép tạng

• Trẻ thiếu hụt miễn dịch bẩm sinh

Trẻ thuộc nhóm này không chỉ dễ bị cúm A mà còn dễ chuyển nặng, thậm chí kéo dài thời gian thải virus và phải nhập viện điều trị.

3. Dấu hiệu cảnh báo cúm A đang chuyển nặng ở trẻ

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi xuất hiện những dấu hiệu sau:

3.1. Dấu hiệu hô hấp

• Thở nhanh, thở gấp

• Rút lõm ngực

• Khò khè, thở rít

• Tím tái môi hoặc đầu ngón tay

3.2. Dấu hiệu toàn thân

• Sốt cao liên tục > 39°C không giảm

• Co giật

• Lơ mơ, ngủ li bì, khó đánh thức

• Bú – ăn rất kém, bỏ bú

3.3. Dấu hiệu mất nước

• Khô môi

• Tiểu ít

• Mắt trũng

Ngay cả khi chưa có dấu hiệu nặng rõ ràng, trẻ thuộc nhóm nguy cơ cao mắc cúm A vẫn nên được khám sớm để bác sĩ đánh giá tình trạng.

4.  Cha mẹ cần làm gì khi trẻ trong nhóm nguy cơ mắc cúm A?

4.1. Theo dõi nhiệt độ và nhịp thở thường xuyên

Những trẻ trong nhóm nguy cơ nên được kiểm tra:

• Nhiệt độ mỗi 3–4 giờ

• Nhịp thở khi ngủ và lúc tỉnh

• Màu môi, da, khả năng bú – ăn

Nhịp thở nhanh theo tuổi là dấu hiệu rất quan trọng giúp phát hiện viêm phổi sớm.

4.2. Giữ thông thoáng đường thở cho trẻ

• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý

• Hút mũi nhẹ nếu trẻ quá nghẹt

• Giữ độ ẩm phòng 40–60%

• Tránh quạt mạnh hoặc điều hòa quá lạnh

4.3. Hạ sốt đúng cách

• Dùng thuốc hạ sốt theo cân nặng

• Lau người bằng nước ấm

• Không ủ kín, không chườm lạnh

Nếu trẻ sốt cao khó hạ hoặc sốt lại nhanh, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra.

4.4. Bổ sung nước và dinh dưỡng

Trẻ mắc cúm A dễ mất nước, cần:

• Uống nhiều nước theo tuổi

• Bú nhiều lần hơn (đối với trẻ nhỏ)

• Cháo lỏng, súp, sinh tố

• Tránh ép ăn

Đủ nước giúp cơ thể chống lại virus tốt hơn.

4.5. Không tự ý dùng kháng sinh

Cúm A do virus gây ra nên kháng sinh không có tác dụng. Tự ý dùng chỉ khiến trẻ rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng lợi khuẩn.

4.6. Đưa trẻ đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường

Đặc biệt với trẻ:

• Dưới 2 tuổi

• Có bệnh nền

• Suy dinh dưỡng

• Béo phì

• Sinh non

Cuộc thăm khám sớm giúp phát hiện biến chứng ngay từ giai đoạn đầu.

5. Biện pháp phòng cúm A cho trẻ trong nhóm nguy cơ cao

5.1. Giữ vệ sinh tốt

• Rửa tay thường xuyên

• Che miệng khi ho – hắt hơi

• Vệ sinh đồ chơi, tay nắm cửa, mặt bàn

5.2. Tránh đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa cao điểm cúm

Nếu bắt buộc, cha mẹ nên hạn chế tiếp xúc gần và tránh để trẻ chạm lên mặt liên tục.

5.3. Chế độ ăn tăng cường miễn dịch

• Thực phẩm giàu vitamin C, D

• Đủ đạm

• Giấc ngủ tốt

5.4. Chủ động theo dõi sức khỏe khi trẻ tiếp xúc người bệnh

Nếu trong nhà có người mắc cúm A, cần:

• Đeo khẩu trang

• Tách nơi ngủ nếu có thể

• Theo dõi sát triệu chứng trong 48–72 giờ

• Khử khuẩn bề mặt thường xuyên

6. Khi nào trẻ bị cúm A cần nhập viện?

Ngoài nhóm trẻ nguy cơ cao, trẻ mắc cúm A cần nhập viện khi:

• Khó thở, thở nhanh

• Bỏ ăn/bú hoàn toàn

• Sốt liên tục > 3 ngày

• Co giật

• Lừ đừ, mệt nhiều

• Xuất hiện tím tái

Ở những trẻ nguy cơ cao, chỉ cần chớm khó thở hoặc bú kém đã nên đưa đi khám gấp.

Kết luận

Cúm A có thể trở thành mối nguy lớn với trẻ trong nhóm nguy cơ cao, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, trẻ có bệnh nền, trẻ sinh non, suy dinh dưỡng, béo phì hoặc có hệ miễn dịch yếu. Nhận biết sớm các dấu hiệu chuyển nặng, theo dõi sát sao và đưa trẻ đi khám kịp thời sẽ giúp hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.

Cha mẹ không cần quá lo lắng, nhưng không được chủ quan. Sự quan sát và xử lý đúng thời điểm chính là yếu tố quan trọng nhất giúp trẻ vượt qua cúm A an toàn.

____________

HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212

📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678

⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn

#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong