Đừng nhầm lẫn ho do viêm phế quản với ho do cảm lạnh

2. Nguyên nhân gây bệnh – Cùng là virus nhưng khác vị trí tấn công

🔹 Cảm lạnh:

Phần lớn các ca cảm lạnh là do virus đường hô hấp trên như Rhinovirus, Coronavirus, Adenovirus gây ra. Virus lây qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc tay.

Thời tiết lạnh, ẩm, thay đổi đột ngột là điều kiện thuận lợi khiến niêm mạc mũi họng bị khô và giảm sức đề kháng, tạo cơ hội cho virus xâm nhập.

🔹 Viêm phế quản:

Viêm phế quản có thể do:

• Virus (Influenza, RSV, Adenovirus, Parainfluenza…)

• Vi khuẩn (Mycoplasma pneumoniae, Bordetella pertussis…)

• Kích thích kéo dài do khói thuốc, bụi mịn, khí ô nhiễm, hóa chất…

Viêm phế quản thường phát triển sau khi bị cảm lạnh hoặc cúm, khi virus lan xuống đường hô hấp dưới gây viêm niêm mạc phế quản và tăng tiết dịch nhầy.

Viêm phế quản mạn tính lại thường gặp ở người hút thuốc lâu năm hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, với triệu chứng ho kéo dài hàng tháng và tái phát nhiều lần trong năm.\

3. Cảm lạnh và viêm phế quản – Có lây không?

Cả cảm lạnh và viêm phế quản cấp tính đều có thể lây qua đường hô hấp nếu do virus hoặc vi khuẩn gây ra. Tuy nhiên, bản thân viêm phế quản không trực tiếp lây, mà virus gây bệnh mới là yếu tố lây nhiễm.

Các con đường lây truyền chính:

• Giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện

• Tiếp xúc gián tiếp: sờ tay vào bề mặt có virus rồi chạm lên mặt

• Dùng chung đồ dùng cá nhân như cốc, thìa, khăn

Do đó, để giảm nguy cơ lây nhiễm:

• Giữ khoảng cách khi giao tiếp với người đang ho, sổ mũi

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn

• Giữ ấm cổ và ngực, tránh gió lạnh

4. Thời gian bệnh kéo dài bao lâu?

• Cảm lạnh: Thường kéo dài 7–10 ngày, bắt đầu bằng hắt hơi, sổ mũi, sau đó là ho khan. Sau khoảng 5 ngày, các triệu chứng giảm dần và tự khỏi.

• Viêm phế quản:  Triệu chứng thường kéo dài 1-3 tuần, đặc biệt là ho có đờm. Với viêm phế quản mãn tính, người bệnh có thể ho trên 3 tháng/năm, kéo dài nhiều năm.

Nếu ho trên 3 tuần không khỏi, hoặc ho kèm sốt cao, khó thở, đau tức ngực, đó là dấu hiệu cần gặp bác sĩ ngay.

5. Khi nào cần thăm khám bác sĩ sớm

🔹 Khi bị cảm lạnh:

• Sốt cao trên 38,5°C không hạ

• Khó thở, thở nhanh, thở rít

• Mệt mỏi, mất nước, khô môi, mắt trũng

• Triệu chứng không cải thiện sau 10 ngày hoặc xấu đi

🔹 Khi bị viêm phế quản:

• Ho có đờm lẫn máu hoặc màu đỏ nâu

• Khó thở, tức ngực dữ dội

• Sốt trên 38°C kéo dài hơn 3 ngày

• Ho kéo dài trên 3 tuần

• Tái phát nhiều lần trong năm

Ở trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền (hen, tim mạch, tiểu đường…), viêm phế quản có thể diễn biến nhanh và cần điều trị sớm để tránh biến chứng viêm phổi.

6. Cách chăm sóc và điều trị tại nhà

🔹 Khi bị cảm lạnh:

• Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc nặng.

• Uống nhiều nước ấm, nước chanh mật ong hoặc canh ấm để làm dịu họng.

• Súc miệng nước muối sinh lý 0,9% hằng ngày.

• Xông mũi họng bằng nước nóng có tinh dầu bạc hà hoặc sả.

• Dùng thuốc giảm ho, hạ sốt nếu cần theo hướng dẫn bác sĩ.

🔹 Khi bị viêm phế quản:

• Giữ ấm vùng cổ – ngực, đặc biệt về đêm.

• Tránh khói thuốc, khói bếp, môi trường ô nhiễm.

• Uống thuốc long đờm, giảm ho theo chỉ định.

• Không tự ý dùng kháng sinh.

• Thực hiện bài tập hít thở sâu để làm sạch phổi.

• Tái khám định kỳ nếu ho kéo dài hoặc tái phát nhiều lần.

7. Phòng ngừa cảm lạnh và viêm phế quản tái phát

• Tiêm vắc xin cúm và phế cầu theo hướng dẫn y tế.

• Duy trì lối sống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh, trái cây chứa vitamin C.

• Tập thể dục nhẹ nhàng (đi bộ, yoga, hít thở sâu) để tăng sức đề kháng.

• Uống đủ nước mỗi ngày, tránh để cổ họng khô.

• Hạn chế hút thuốc lá và tiếp xúc khói thuốc.

• Giữ độ ẩm phòng từ 45–55% giúp niêm mạc đường hô hấp khỏe mạnh.

8. Tóm tắt nhanh: Phân biệt ho do viêm phế quản và ho do cảm lạnh