Subtotal $0.00
Núm vú giả là vật dụng quen thuộc của nhiều gia đình có con nhỏ, nhưng ít ai biết rằng việc sử dụng núm vú giả sai cách hoặc kéo dài có thể làm tăng nguy cơ viêm tai giữa ở trẻ.
Bên cạnh đó, một số bệnh lý bẩm sinh như loạn sản, bất thường sụn – xương, hoặc các dị tật vùng mặt như sứt môi – hở hàm ếch cũng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc vòi nhĩ, khiến trẻ dễ bị viêm tai giữa hơn. Bài viết này sẽ phân tích sâu vào những nguy cơ tiềm ẩn này, giúp cha mẹ hiểu rõ và chủ động phòng ngừa cho con.
1. Vì sao một số bệnh bẩm sinh lại làm tăng nguy cơ viêm tai giữa?
Các bệnh lý bẩm sinh tưởng chừng chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình hoặc sự phát triển chung của trẻ, nhưng thật ra chúng có thể tác động trực tiếp lên cấu trúc tai – mũi – họng, đặc biệt là vòi nhĩ (Eustachian tube). Đây là ống thông giữa mũi họng và tai giữa, giữ vai trò cân bằng áp lực tai và dẫn lưu dịch trong tai.
Khi cấu trúc vòi nhĩ bất thường, dịch trong tai giữa dễ ứ đọng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh.
1.1 Các rối loạn về loạn sản, sụn, xương
Những trẻ có bệnh lý loạn sản hoặc bất thường sụn – xương, đặc biệt là nhóm có chiều cao thấp hoặc mắc các hội chứng ảnh hưởng đến hệ xương, thường đi kèm cấu trúc mặt – sọ không hoàn chỉnh. Điều này khiến:
-
Vòi nhĩ bị hẹp hoặc kém phát triển
-
Chức năng mở – đóng của vòi nhĩ bị suy yếu
-
Khả năng thoát dịch kém → dịch ứ → dễ viêm tai giữa
Những trẻ này thường bị viêm tai giữa tái diễn nhiều lần do cấu trúc sinh học vốn đã bất lợi.
1.2 Dị tật sứt môi, hở hàm ếch
Ở trẻ hở hàm ếch:
-
Các cơ nâng khẩu cái bị gián đoạn → vòi nhĩ không mở được khi trẻ nuốt
-
Áp lực trong tai giữa không cân bằng
-
Dịch tiết không thoát được
-
Vi khuẩn dễ xâm nhập từ mũi họng vào tai giữa
“Sứt môi, hở hàm ếch làm tăng nguy cơ lọt vi trùng từ bên ngoài… và tăng nguy cơ gây bệnh” – đây là nhận định hoàn toàn có căn cứ.
1.3 Vì sao nhóm trẻ này hay viêm tai giữa hơn?
-
Hệ miễn dịch còn yếu
-
Cấu trúc giải phẫu bất lợi
-
Dịch mũi – họng dễ tràn ngược vào tai
-
Vòi nhĩ kém chức năng từ bẩm sinh
Cha mẹ có trẻ thuộc nhóm này cần được bác sĩ theo dõi định kỳ, ngay cả khi bé chưa có biểu hiện đau tai.
2. Núm vú giả và mối liên hệ ít ai ngờ đến với viêm tai giữa
Bác sĩ nhấn mạnh rằng ngậm núm vú giả tăng nguy cơ viêm tai giữa rất nhiều, nhưng đây lại là một yếu tố mà phụ huynh ít để ý hoặc xem nhẹ.
Vậy vì sao núm vú giả lại trở thành một “thủ phạm tiềm ẩn”?
2.1 Khi trẻ ngậm núm vú giả, điều gì xảy ra bên trong cơ thể?
✔ Tăng tiết nước bọt
Khi trẻ ngậm núm vú giả:
-
Tuyến nước bọt hoạt động mạnh
-
Nước bọt tăng → trẻ nuốt nhiều hơn
Việc nuốt liên tục lại tạo ra áp lực đẩy hơi lên tai giữa qua vòi nhĩ. Trẻ càng nhỏ, vòi nhĩ càng ngắn và nằm ngang → hơi và dịch càng dễ đi vào tai giữa.
✔ Tăng phản xạ nuốt – tăng áp lực lên tai
Mỗi lần trẻ nuốt, không khí bị đẩy từ họng lên tai giữa.
Hiện tượng này nếu lặp lại liên tục sẽ:
-
Làm mất cân bằng áp suất tai
-
Đẩy dịch nhầy vào tai giữa
-
Gây tắc vòi nhĩ
-
Tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển
Đây là lý do bác sĩ nói rằng dùng núm vú giả “tăng nguy cơ viêm tai giữa rất nhiều”.
2.2 Núm vú giả làm tăng nguy cơ trào ngược – một yếu tố gây hại cho tai giữa
Một điểm quan trọng khác mà bác sĩ đề cập:
Dùng núm vú giả → tăng thể tích khí trong dạ dày → tăng nguy cơ trào ngược.
Trào ngược ở trẻ nhỏ không chỉ làm:
-
Ho
-
Sặc sữa
-
Khó chịu
mà còn đẩy dịch axit từ dạ dày lên mũi họng.
Khi axit chạm vào:
-
Niêm mạc họng
-
Niêm mạc mũi
-
Vùng cửa vòi nhĩ
→ chúng bị kích ứng, tổn thương, giảm sức đề kháng.
Điều đáng chú ý là:
Một số nghiên cứu đã tìm thấy dấu hiệu trào ngược ngay trong tai giữa – nghĩa là dịch axit có thể lên đến tận tai.
Điều này gây:
-
Phù nề niêm mạc vòi nhĩ
-
Suy giảm chức năng thoát dịch
-
Hình thành viêm tai giữa mạn hoặc tái phát
2.3 Vì sao ngày xưa ít viêm tai giữa hơn bây giờ?
Một phần lý do là:
-
Trước đây trẻ không sử dụng núm vú giả thường xuyên
-
Trẻ bú và ngủ tự nhiên hơn
-
Không có hiện tượng ngậm liên tục gây tăng áp lực tai
-
Không gây trào ngược kéo dài
Ngoài ra:
-
Đời sống đô thị hiện đại
-
Môi trường khép kín
-
Trẻ ít vận động ngoài trời
-
Dùng máy lạnh nhiều
→ cũng góp phần tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp và viêm tai giữa.
3. Núm vú giả có phải luôn xấu? Nên dùng khi nào?
Không thể phủ nhận rằng núm vú giả giúp trẻ tự trấn an và hỗ trợ cha mẹ rất nhiều, nhất là giai đoạn quấy khóc nhiều. Tuy nhiên, việc sử dụng cần cân nhắc và có giới hạn.
3.1 Núm vú giả có ích trong trường hợp:
-
Trẻ quấy khóc khó dỗ
-
Trẻ có nhu cầu bú không phải vì đói
-
Trẻ cần trấn an khi đi ngủ
-
Trẻ sinh non cần hỗ trợ phản xạ bú
3.2 Khi nào núm vú giả trở nên nguy hiểm?
-
Trẻ ngậm núm vú giả liên tục cả ngày
-
Trẻ ngậm núm vú giả khi ngủ sâu
-
Núm không vệ sinh đúng cách
-
Dùng kéo dài sau 18–24 tháng
-
Trẻ có bệnh lý trào ngược dạ dày
-
Trẻ có tiền sử viêm tai giữa tái phát
4. Lời khuyên bác sĩ: Dùng núm vú giả như thế nào để giảm nguy cơ viêm tai giữa?
Dựa trên các cơ chế gây hại, cha mẹ có thể giảm rủi ro bằng cách:
4.1 Giới hạn thời gian sử dụng
-
Không cho trẻ ngậm núm vú giả liên tục
-
Chỉ dùng trong thời gian ngắn để trấn an
-
Không dùng khi trẻ đang ngủ sâu
4.2 Ngừng sử dụng khi trẻ có dấu hiệu trào ngược
Ví dụ:
-
Ợ nóng
-
Nôn trớ
-
Ho về đêm
-
Sặc sữa
Nếu trẻ có những triệu chứng trên, phụ huynh nên ngừng dùng núm vú giả vì nó có thể làm bệnh nặng hơn.
4.3 Vệ sinh núm vú giả thật kỹ
-
Luôn rửa nước nóng hoặc tiệt trùng
-
Thay núm ngay khi thấy hư, nhão, rách
-
Không dùng dây treo núm vú gây mất vệ sinh
4.4 Quan sát sức khỏe tai – mũi – họng của trẻ
Nếu trẻ có:
-
Ù tai
-
Kéo tai liên tục
-
Quấy khóc khi nằm
-
Sốt
-
Ngủ kém
-
Nhiễm trùng hô hấp nhiều lần
→ Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám TMH để kiểm tra tai giữa.
4.5 Tập cai núm vú giả từ 12–18 tháng
Đây là thời điểm lý tưởng vì:
-
Nhu cầu bú mút giảm
-
Vòi nhĩ đã trưởng thành hơn
-
Nguy cơ trào ngược giảm
5. Khi nào cha mẹ nên lo lắng về nguy cơ viêm tai giữa?
Nếu trẻ sử dụng núm vú giả và kèm theo các yếu tố nguy cơ dưới đây, cha mẹ cần cảnh giác:
❗ Trẻ sử dụng núm vú giả cả ngày
❗ Trẻ hay trào ngược
❗ Trẻ đang bị cảm, sổ mũi, nghẹt mũi
❗ Trẻ từng viêm tai giữa nhiều lần
❗ Trẻ có bệnh bẩm sinh về cấu trúc xương, sứt môi – hở hàm ếch
Nhóm trẻ này cần theo dõi kỹ hơn vì chỉ cần một đợt viêm mũi họng nhẹ cũng có thể gây viêm tai giữa ngay.
6.Kết luận: Núm vú giả và các bệnh lý tiềm ẩn – mối liên hệ không nên xem nhẹ
-
Núm vú giả làm tăng tiết nước bọt, tăng nuốt, tăng áp lực lên tai → dễ viêm tai.
-
Núm vú giả có thể làm tăng trào ngược, dịch axit lên tận mũi họng → gây tổn thương và làm tăng nguy cơ viêm tai giữa.
-
Các dị tật bẩm sinh như loạn sản xương, sứt môi – hở hàm ếch làm trẻ dễ bị viêm tai giữa hơn.
-
Viêm tai giữa nếu tái phát nhiều lần sẽ ảnh hưởng đến nghe – nói – phát triển trí tuệ của trẻ.
-
Cha mẹ cần hiểu và sử dụng núm vú giả có kiểm soát.
____________
HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM MEDASSIS CLINIC
📍Cơ sở 1: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG MEDASSIS – Dr. Đạt
🏥 Địa chỉ: 212 – Nguyễn Huy Tưởng, Thanh Xuân, Hà Nội
☎️Hotline: 0988 669 212
📍Cơ sở 2: PHÒNG KHÁM TAI MŨI HỌNG CHUYÊN SÂU – MedAssis | Vinmec Smartcity
🏥Địa chỉ: Lô đất ký hiệu F2-CCTP3, KĐT mới Tây Mỗ – Đại Mỗ – Vinhomes Park, Đ.Tây Mỗ, P. Tây Mỗ, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
☎️Hotline: 024 32085678
⏰Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00
🌐Website: http://medassisclinic.vn
#phongkhamtaimuihongmedassis #phongkhamtaimuihong #medassis #medassisclinic #chamsoctaimuihong
